Το σχολείο προσπαθεί να γεφυρώσει τρεις γενιές;
- του παρελθόντος, που συντηρεί το σταθερό θεμέλιο της παράδοσης
- του παρόντος, που στη ροή της κάθε στιγμής απαιτεί διαρκώς νέες αποφάσεις
- του μέλλοντος, που διαγράφεται οραματικά σε έναν άγραφο ακόμα κόσμο
Μπορεί η δομή ενός σχολείου να συντελέσει στην εναρμόνιση των τριών ρευμάτων και στη δημιουργία ενός υγιούς κοινωνικού οργανισμού;
Σε τρεις τομείς καθορίζεται η επιτυχία ή αποτυχία της χάραξης μιας πορείας:
Πρώτα στη ρύθμιση των σχέσεων γονέων, δασκάλων και μαθητών και γενικά στη διοικητική οργάνωση του σχολείου. Πρόκειται για την αναγνώριση των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων, για τη δίκαιη και ίση αντιμετώπιση του κάθε συμμετέχοντος. Εδώ προβάλλει η βασική αρχή της ισότητας, του σεβασμού της κάθε προσωπικότητας.
Δεύτερον, στη χρηματοδότηση και γενικά στις οικονομικές συναλλαγές που δίνουν ζωή στο σχολείο. Κάθε μορφής προσωπικά συμφέροντα που έρχονται σε ανταγωνισμό με τις προσδοκίες άλλων, οδηγούν σε δυσαρέσκεια και σε εκτροχιασμό της συνεργασίας. Μια δημιουργική πνοή θα φανεί όταν ο καθένας αισθανθεί τις ανάγκες των άλλων μέσα από ένα κλίμα αλληλοβοήθειας και συμπαράστασης. Εδώ ισχύει η αρχή της αδελφοσύνης, των ενωμένων προσπαθειών.
Τρίτον, στην ανίχνευση του παιδαγωγικού στόχου, με επίγνωση των ικανοτήτων και της ατομικής εξέλιξης του κάθε ανθρώπου. Καμιά παρεμβολή, είτε για οικονομικούς ή για πολιτειακούς λόγους, δεν επιτρέπεται στην προσωπική εκπλήρωση των προσπαθειών του κάθε μαθητή ή άλλου μέλους της σχολικής κοινότητας. Η αρχή που προβάλλει εδώ είναι η ελευθερία, η απρόσκοπτη εξέλιξη των ικανοτήτων και η ευθύνη των πράξεων του κάθε ατόμου.
Ελευθερία, ισότητα, αδελφότητα! Είναι οι τρεις αρχές που διέπουν, η κάθε μια στο αντίστοιχο μέλος, την οντότητα του κοινωνικού οργανισμού. Μια υγιής κοινωνία είναι εκείνη όπου κάθε τομέας της διέπεται από τη κατάλληλη αρχή. Ελευθερία στην πολιτισμική ζωή (δημιουργική έκφραση, κουλτούρα), ισότητα στην πολιτική ζωή (διοίκηση, κράτος, δικαιοσύνη) και αδελφότητα στην οικονομική ζωή (παραγωγή και ανταλλαγή αξιών). Αυτή είναι η τρίπτυχη συγκρότηση του οργανισμού της κοινωνίας.
Ένα ελεύθερο σχολείο που προσπαθεί να ζωντανέψει αυτές τις αρχές στη δομή του, μπορεί να γίνει το φυτώριο μιας εύρωστης κοινωνίας.
